Tía tô có tác dụng làm ra mồ hôi, chữa ho, trừ đờm, hen suyễn, tê thấp, hỗ trợ tiêu hóa tốt, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, chữa bị ngộ độc nôn mửa, đau bụng do ăn cua cá...
Tía tô, bột tía tô là gì?
Tía tô hay còn được gọi là é tía, tử tô, xích tô…, có danh pháp khoa học là Perilla frutescens, là một trong những cây gia vị được trồng rộng rãi và sử dụng đại trà ở Châu Á, đặc biệt là Đông Á, dùng trong nhiều món ăn truyền thống ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam... Tía tô còn là một loại dược liệu cổ truyền có nhiều tác dụng hữu ích, đặc biệt là nền y học cổ truyền Trung Quốc và Nhật Bản.
Một trong những thành phần quan trọng quyết định giá trị y học của tía tô chính là Perillaldehyde. Đây là hoạt chất có trong tinh dầu của tía tô, tạo nên mùi thơm đặc trưng của loài cây này. Dựa trên những đặc điểm về màu lá, tía tô thường được chia thành 2 loại chính là tía tô xanh và tía tô đỏ.
_1660033239.jpg)
Trong đó, dựa vào hàm lượng của Perillaldehyde có trong tinh dầu, tía tô sẽ được phân các nhóm nhỏ hơn. Nhóm tía tô không có Perillaldehyde được dùng chủ yếu làm gia vị và ép lấy dầu, còn nhóm tía tô có Perillaldehyde sẽ dùng làm thuốc. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, tía tô Nhật Bản (giống Perilla ocymoides L. var. bicolorlaciniata và giống P. frutescens var. Crispa) có hàm lượng tinh dầu cao nhất. Do đó, những sản phẩm bột tía tô được làm từ giống tía tô Nhật Bản thì sẽ có dược tính tốt hơn.
Thông thường, lá tía tô (tô diệp) có tác dụng làm ra mồ hôi, chữa ho, hỗ trợ tiêu hóa tốt, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, chữa bị ngộ độc nôn mửa, đau bụng do ăn cua cá. Cành tía tô (tử tô tử) có tác dụng chữa ho trừ đờm, hen suyễn, tê thấp. Ngoài ra, ngày nay tía tô còn được ứng dụng phổ biến trong làm đẹp.
Chất lượng của bột tía tô cũng phụ thuộc rất nhiều vào bộ phận chế biến để làm sản phẩm như: thân, lá, cành hay hạt, vì hàm lượng tinh dầu trong mỗi bộ phận là khác nhau. Theo y học cổ truyền Việt Nam, cả thân, lá và hạt tía tô đều là những vị thuốc hay. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy, lá tía tô là bộ phận chứa hàm lượng tinh dầu cao nhất nên có giá trị y học cao hơn so với những bộ phận còn lại.
Bột tía tô có tác dụng gì?
Tía tô có tác dụng làm ra mồ hôi, chữa ho, trừ đờm, hen suyễn, tê thấp, hỗ trợ tiêu hóa tốt, giảm đau, giải độc, chữa cảm mạo, chữa bị ngộ độc nôn mửa, đau bụng do ăn cua cá.
Cụ thể, khi bị cảm mạo, hen suyễn, đờm… bạn có thể dùng cháo tía tô, hay đun lá tía tô uống khi còn ấm nóng, uống theo nhu cầu. Để giải độc cua cá, bạn lấy tía tô tươi giã ra vắt lấy nước uống hoặc sắc lá khô 10g uống nóng.
Tác dụng bột tía tô: hỗ trợ giảm cân
Tía tô có khả năng thúc đẩy dạ dày, tăng cường chuyển hóa, trao đổi chất, giúp vóc dáng thon gọn, săn chắc. Bạn có thể ăn tía tô tươi hoặc dùng trà tía tô khô, dùng khô thì liều lượng như trên.
Tía tô còn được biết đến với nhiều tác dụng khác như: chống oxy hóa tự nhiên, chống dị ứng, chống trầm cảm, hỗ trợ chữa bệnh gút hiệu quả và tác dụng ức chế các loại vi trùng như tụ cầu khuẩn, trực khuẩn lị, trực khuẩn đại tràng…
Bột tía tô dùng ngoài hỗ trợ phòng trị nám hiệu quả
Tía tô giúp ngăn chặn sự hình thành melanin nên có khả năng phòng, hạn chế cũng như giảm nám, tàn nhang, đốm nâu đồi mồi trên da. Ngoài ra, tía tô còn giúp làn da tươi sáng hồng hào, giảm nếp nhăn, làm chậm lão hóa và giảm mụn đáng kể. Những bạn uống nước tía tô cũng sẽ đạt được lợi ích chăm sóc da từ bên trong.
Đối với bột tía tô thì có một công dụng "phổ biến" nhất là hỗ trợ điều trị bệnh gout. Gout là căn bệnh rất phổ biến hiện nay, nguyên nhân là do chế độ ăn uống sinh hoạt dẫn đến dư thừa Acid Uric trong máu làm tích tụ và lắng đọng tinh thể Urat sắc nhọn hình kim tại các khớp, sụn, xương, gây ra viêm sưng khớp và những cơn đau gout cấp.
Các nhà khoa học Nhật Bản đã nghiên cứu trong lá tía tô có chứa 04 hoạt chất giúp ức chế hiệu quả các emzym xanthine oxydase – loại emzym gây ra quá trình hình thành acid uric trong cơ thể người. Bằng cơ chế này, tía tô có tác dụng giữ nồng độ acid uric trong máu luôn ở mức thấp tương đương sử dụng thuốc Allopurinol trong điều trị hạ acid uric máu ở bệnh nhân gout hiện nay.
Ngoài ra, trong tía tô chứa nhiều tinh dầu perilla- andehyt, limonen, CL- pinen và dihydrocumin có mùi thơm đặc biệt, và các hoạt chất adenin C5H5N5 và acginin C6H14N4O2 có tác dụng giảm đau chống viêm, giãn mạch, ngăn chặn quá trình nhiễm khuẩn một cách tự nhiên nên có tác dụng rất tốt trong các đợt cấp tính của bệnh gout.
Người dùng có thể sao khô tía tô rồi tán thành bột tía tô để pha trà uống hàng ngày. Hoặc có thể nhào bột với nước nóng thành bột nhão đem đắp trực tiếp vào vị trí khớp bị viêm sẽ nhanh chóng làm giảm cơn đau nhức, giảm tình trạng viêm tấy đỏ, lợi tiểu, kích thích mạnh tuyến tuyến mồ hôi giúp đào thải lượng acid uric trong máu từ đó có tác dụng điều trị và phòng ngừa bệnh gout hiệu quả.
Tác dụng của bột tía tô: giúp giảm cân, tốt cho người ăn kiêng:
Theo các nghiên cứu tinh dầu trong bột tía tô có tác dụng đốt cháy mỡ thừa, ngăn ngừa hấp thu chất béo, giúp giảm cân, tác dụng tốt trong điều trị rối loạn mỡ máu. Giảm cân bằng lá tía tô hiện được nhiều người áp dụng thành công, giúp lấy lại vòng eo thon gọn. Nhờ sự tác động của những chất bổ dưỡng mà bạn có thể kích thích đốt cháy mỡ thừa hiệu quả.
Chế độ ăn kiêng với dầu tía tô giàu alpha-linolenat có lợi ích sức khoẻ, giảm cholesterol và triglyceride. Một xu hướng giảm peroxidation lipid đã được quan sát thấy trong một nghiên cứu nhỏ với một sốngười tình nguyện khỏe mạnh, tiêu thụ 5g bột lá tía tô trong 10 ngày. Với người cần giảm cân, giảm béo có thể dùng 10-15g bột tía tô hãm đặc với 200-250ml nước sôi (100 độ C), để nóng vừa uống, khi uống cố gắng dùng cả xác (bã) sẽ rất hiệu quả. Uống bột tía tô theo cách này rất có nhiều công dụng kích thích tuyến mồ hôi đốt mỡ thừa, giảm cân.
Hoặc uống một ly trà tía tô nóng sau mỗi bữa ăn có tác dụng ngăn ngừa hấp thu đạm vào cơ thể, duy trì uống trà bột tía tô kết hợp với thể dục thể thao 30ph mỗi ngày cùng chế độ ăn uống khoa học thì bạn sẽ sớm lấy lại được vóc dáng thon gọn.
Cách sử dụng bột tía tô an toàn, hiệu quả
Liều dùng khi uống: với lá và hạt ngày uống 3-10g, còn cành ngày uống 6-20g, dưới dạng thuốc sắc, liều ở đây tính theo trọng lượng khô (đã sấy hoặc phơi khô).
Dùng tía tô khô như một món trà lành mạnh (mình sấy cả cành + lá), mỗi ngày có thể uống khoảng 10-15g, không đun quá 15 phút để tránh mất chất. Không nên uống thay nước lọc, chỉ nên uống như trà, uống thi thoảng, đan xen các loại thảo mộc khác. Trừ những khi cần tăng cường như chữa ho, hen suyễn, cảm mạo … có thể uống tăng cường.
Có thể dùng lá tía tô tươi hoặc khô đun lên xông mặt rất tốt hay giã nát lá tía tô tươi dùng như một loại mặt nạ tự nhiên. Mỗi lần có thể dùng 2-3 thìa nhỏ như thìa sữa chua pha với mật ong hay là sữa chua không đường miễn là tạo ra hỗn hợp sệt dễ thoa lên mặt. Có thể mix cùng một số loại bột nào đó mà bạn yêu thích…để tăng độ kết dính.
Đối với các mẹ bầu nếu bị cảm cúm chỉ nên ăn hay uống tía tô trong khoảng 2 ngày trở lại, tránh dùng thay nước lọc, tránh dùng dài ngày vì có thể làm tăng huyết áp. Ngoài ra, mỗi một mẹ một thể trạng, không ai có thể chắc chắn rằng mẹ bầu này dùng tía tô tốt thì mẹ bầu kia dùng cũng tốt như vậy, nên khi muốn sử dụng cần cân nhắc kỹ càng.
